HÒA GIẢI TRANH CHẤP ĐẤT ĐAI TẠI UBND CẤP XÃ THEO QUY ĐỊNH CỦA LUẬT ĐẤT ĐAI 2024
- Người viết: Support lúc
- Tin tức
1. Khái niệm tranh chấp đất đai
Theo Khoản 47 Điều 3 Luật Đất đai năm 2024, tranh chấp đất đai là tranh chấp về quyền, nghĩa vụ của người sử dụng đất giữa hai hoặc nhiều bên trong quan hệ đất đai.
2. Bắt buộc hòa giải tranh chấp đất đai tại UBND cấp xã
Khoản 2 Điều 235 Luật Đất đai 2024 quy định: “Trước khi cơ quan nhà nước có thẩm quyền giải quyết tranh chấp đất đai quy định tại Điều 236 của Luật này, các bên tranh chấp phải thực hiện hòa giải tại Ủy ban nhân dân cấp xã nơi có đất tranh chấp”. Đây là quy định mới so với Luật Đất đai 2013, nhằm giảm tải cho các cơ quan giải quyết tranh chấp cao hơn.
Như vậy, thủ tục hòa giải tranh chấp đất đai tại UBND cấp xã nơi có tranh chấp là bắt buộc trước khi có quan nhà nước có thẩm quyền (UBND cấp có thẩm quyền hoặc Toàn án nhân dân có thẩm quyền) giải quyết tranh chấp đất đai.
3. Thành phần tham gia hòa giải
Hội đồng hòa giải tranh chấp đất đai tại UBND cấp xã bao gồm:
- Chủ tịch hoặc Phó Chủ tịch UBND cấp xã là Chủ tịch hội đồng.
- Đại diện Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cấp xã.
- Công chức làm công tác địa chính.
- Người sinh sống lâu năm biết rõ nguồn gốc và quá trình sử dụng đối với thửa đất tranh chấp (nếu có).
- Đại diện tổ chức, cá nhân khác tùy từng trường hợp.
4. Thời gian hòa giải
Việc hòa giải được thực hiện trong thời hạn không quá 30 ngày kể từ ngày nhận được đơn yêu cầu hòa giải.
5. Thủ tục hòa giải
Theo Điều 105 Nghị định 102/2024/NĐ-CP, thủ tục hòa giải bao gồm:
- Trong 3 ngày làm việc kể từ khi nhận đơn, UBND cấp xã thông báo bằng văn bản cho các bên tranh chấp đất đai và Văn phòng đăng ký đất đai hoặc Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai nơi có đất tranh chấp về việc thụ lý đơn yêu cầu hòa giải tranh chấp đất đai, trường hợp không thụ lý thì phải thông báo bằng văn bản và nêu rõ lý do.
- Thẩm tra, xác minh nguyên nhân phát sinh tranh chấp, thu thập giấy tờ, tài liệu liên quan do bên các bên cung cấp về nguồn gốc đất, quá trình sử dụng đất và hiện trạng sử dụng đất.
- Thành lập Hội đồng hòa giải tranh chấp đất đai và tổ chức cuộc họp với sự tham gia của các bên.
6. Kết quả hòa giải
Kết quả hòa giải được lập thành biên bản, bao gồm các nội dung như thời gian, địa điểm, thành phần tham gia, nội dung tranh chấp và ý kiến của Hội đồng hòa giải. Biên bản phải có chữ ký của Chủ tịch Hội đồng và các bên tranh chấp.
7. Xử lý khi UBND cấp xã không hòa giải
Nếu UBND cấp xã không hòa giải trong thời hạn quy định, các bên tranh chấp có thể:
- Khiếu nại đến Chủ tịch UBND cấp xã hoặc cấp huyện.
- Khởi kiện hành chính tại Tòa án nhân dân cấp huyện.
Việc hòa giải tại UBND cấp xã được xem là bước đầu tiên và bắt buộc trong quy trình giải quyết tranh chấp đất đai, nhằm đảm bảo tính dân chủ và công bằng trong việc giải quyết mâu thuẫn ở cơ sở.
Theo Khoản 47 Điều 3 Luật Đất đai năm 2024, tranh chấp đất đai là tranh chấp về quyền, nghĩa vụ của người sử dụng đất giữa hai hoặc nhiều bên trong quan hệ đất đai.
2. Bắt buộc hòa giải tranh chấp đất đai tại UBND cấp xã
Khoản 2 Điều 235 Luật Đất đai 2024 quy định: “Trước khi cơ quan nhà nước có thẩm quyền giải quyết tranh chấp đất đai quy định tại Điều 236 của Luật này, các bên tranh chấp phải thực hiện hòa giải tại Ủy ban nhân dân cấp xã nơi có đất tranh chấp”. Đây là quy định mới so với Luật Đất đai 2013, nhằm giảm tải cho các cơ quan giải quyết tranh chấp cao hơn.
Như vậy, thủ tục hòa giải tranh chấp đất đai tại UBND cấp xã nơi có tranh chấp là bắt buộc trước khi có quan nhà nước có thẩm quyền (UBND cấp có thẩm quyền hoặc Toàn án nhân dân có thẩm quyền) giải quyết tranh chấp đất đai.
3. Thành phần tham gia hòa giải
Hội đồng hòa giải tranh chấp đất đai tại UBND cấp xã bao gồm:
- Chủ tịch hoặc Phó Chủ tịch UBND cấp xã là Chủ tịch hội đồng.
- Đại diện Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cấp xã.
- Công chức làm công tác địa chính.
- Người sinh sống lâu năm biết rõ nguồn gốc và quá trình sử dụng đối với thửa đất tranh chấp (nếu có).
- Đại diện tổ chức, cá nhân khác tùy từng trường hợp.
4. Thời gian hòa giải
Việc hòa giải được thực hiện trong thời hạn không quá 30 ngày kể từ ngày nhận được đơn yêu cầu hòa giải.
5. Thủ tục hòa giải
Theo Điều 105 Nghị định 102/2024/NĐ-CP, thủ tục hòa giải bao gồm:
- Trong 3 ngày làm việc kể từ khi nhận đơn, UBND cấp xã thông báo bằng văn bản cho các bên tranh chấp đất đai và Văn phòng đăng ký đất đai hoặc Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai nơi có đất tranh chấp về việc thụ lý đơn yêu cầu hòa giải tranh chấp đất đai, trường hợp không thụ lý thì phải thông báo bằng văn bản và nêu rõ lý do.
- Thẩm tra, xác minh nguyên nhân phát sinh tranh chấp, thu thập giấy tờ, tài liệu liên quan do bên các bên cung cấp về nguồn gốc đất, quá trình sử dụng đất và hiện trạng sử dụng đất.
- Thành lập Hội đồng hòa giải tranh chấp đất đai và tổ chức cuộc họp với sự tham gia của các bên.
6. Kết quả hòa giải
Kết quả hòa giải được lập thành biên bản, bao gồm các nội dung như thời gian, địa điểm, thành phần tham gia, nội dung tranh chấp và ý kiến của Hội đồng hòa giải. Biên bản phải có chữ ký của Chủ tịch Hội đồng và các bên tranh chấp.
7. Xử lý khi UBND cấp xã không hòa giải
Nếu UBND cấp xã không hòa giải trong thời hạn quy định, các bên tranh chấp có thể:
- Khiếu nại đến Chủ tịch UBND cấp xã hoặc cấp huyện.
- Khởi kiện hành chính tại Tòa án nhân dân cấp huyện.
Việc hòa giải tại UBND cấp xã được xem là bước đầu tiên và bắt buộc trong quy trình giải quyết tranh chấp đất đai, nhằm đảm bảo tính dân chủ và công bằng trong việc giải quyết mâu thuẫn ở cơ sở.